Historische vlucht over de Alpen

Verslag van Max Zuijdendorp, 23-9-2016

Op 22 september 2016 vloog een groep enthousiaste modelvliegers, waaronder ikzelf en onze clubleden Han, Riet en Jaques, met een modelvliegtuig over de Simplonpas in de Alpen. De vlucht werd gemaakt met een 1:2 schaalmodel van een Blériot XI. Dit in navolging van Jorge (George of Geo in het Frans) Chavez uit Peru, die op 23 september 1910 als eerste over de Alpen vloog. De expeditie werd georganiseerd en geleid door Henk van Hoorn uit Zwolle. Hij bouwde ook het schaalmodel.

Henk had in 2013 al een poging ondernomen om de vlucht te maken. Hij volgde en bestuurde het model toen vanuit een helicopter. Die poging mislukte. Begin 2016 kwam hij op het idee om een "estafetteteam" samen te stellen, met langs het traject een aantal piloten en helpers die het model steeds aan de volgende piloot/helper zouden overdragen. De overdracht van de zendercontrole zou via portofoons gecommuniceerd worden. Zo gedacht, zo gedaan. Henk plaatste een oproep op het Modelbouwforum en binnen een maand meldden zich genoeg deelnemers. Ook de verdere organisatie verliep voornamelijk via het Modelbouwforum (via de z.g. "groepscommunicatie").

In een aantal trainingssessies in Zwolle lag het zwaartepunt op het communiceren van de overdracht via de portofoons, niet op het vliegen met de Blériot. Want "als je een Charter kunt vliegen kun je ook een 1:2 schaal Blériot vliegen", vond Henk. Daarna verplaatste de groep zich voor een week naar Zwitserland om ter plaatse te oefenen en uiteindelijk de tocht der tochten te volbrengen. Op 21 september waren de oefenresultaten en de weersverwachting zodanig, dat de eerste poging met een oefenmodel gewaagd werd. Deze vlucht verliep nagenoeg vlekkeloos, mede dankzij de uitstekende portofoonverbinding die de afstand van 11 kilometer in één keer bleek te kunnen overbruggen (boodschappen hoefden dus niet stapsgewijs via de keten van helpers te worden doorgegeven, waardoor de communicatie sneller en eenvoudiger werd).

Op 22 september was het zover. De Blériot werd startklaar gemaakt, de piloten deden een laatste check om er zeker van te zijn dat alle zenders identiek geprogrammeerd en getrimd waren, en de piloten en helpers gingen per auto naar hun positie om daarna via de portofoon te melden dat ze er klaar voor waren.

De start vond plaats op de locatie waar ook Geo Chavez zijn vlucht begon, in het plaatsje Ried-Brig. Geo had willen doorvliegen tot Domodossola in Italië. Helaas heeft hij die plaats niet bereikt. Bij een tussenlanding om brandstof in te nemen verongelukte hij en werd hij zwaar gewond afgevoerd. Enkele dagen later overleed hij.
De vlucht met het modelvliegtuig was wat korter. Er werd geland op een mooi groot en vlak terrein met de naam Alte Spittel, een paar kilometer voorbij de pas.

Meer over de vlucht

Het doel is bereikt! We hebben op 21 september een oefenmodel helemaal naar boven gevlogen en geland. De dag erna was de Blériot aan de beurt. Het weer was perfect: zonnig, een blauwe lucht en vrijwel geen wind. Door de zware brandstofvoorraad hadden we wel moeite met stijgen. En misschien ook een beetje door de relatieve onbekendheid met de vliegeigenschappen van het model. Daardoor verloren sommige piloten teveel hoogte in te scherp genomen bochten. Alleen door de bochten zeer vlak te draaien kon het model stijgen. Het team vóór ons kreeg dat niet goed voor elkaar. Henk is toen snel naar onze locatie gekomen om het model over te nemen. Ook dankzij flinke thermiek kreeg hij het model tot de hoogte die we nodig hadden om over de pas te komen. Toen ging het in sneltreinvaart verder langs de overige piloten/helpers om het stoppen van de motor door brandstofgebrek voor te zijn (we hadden in de beginfase immers flink meer tijd nodig dan we gepland hadden). Gelukkig ging alles goed. Het model vloog over de pas en werd door Henk (die intussen verder naar boven gesneld was) perfect geland. Zelf heb ik dat niet kunnen zien omdat wij pas naar boven konden nadat het model over de pas was en wij eerst nog een andere piloot en helper moesten ophalen. Maar het is dus gelukt!

Henk had nog wilde plannen voor vervolgtrajecten, maar heeft daar - denk ik - wijselijk van afgezien.

Mij rest te zeggen dat ik het een teamprestatie van formaat vind. Ik ben trots dat ik deel van het team mocht zijn.

En verder...

Het team gaat verder als een officiële club, genaamd THE FIRST AVIATORS. Eén van de plannen is om volgend jaar deel te nemen aan de Dutch Dawn Patrol.